AÇÖM (ACİL ÇÖZÜM MERKEZİ)

Acil Çözüm Merkezi (AÇÖM), öğrencilerin problem çözme becerilerini ve akran iletişimlerini geliştirmeyi amaçlayan öğrenci merkezli bir uygulamadır.

Öğrenciler, “çözüm bende grubu” adı verilen gruplara üyedir ve grup üyeleri her yaş grubundan öğrenciyi içerir. Toplamda 4 tane olan çözüm bende grubunun her birinin sorumlu olduğu 4 farklı problem alanı vardır. Bunlar: fiziksel şiddet, sözel şiddet, saygısızlık/haksızlık ve temizlik/hijyendir. Gruplar, okul içerisinde kendi konusuyla ilgili yaşanılan problemin çözüm sürecinde aktif görev alır. Problem alanlarıyla ilgili olarak, her grup kendi kurallarını belirler ve yaşanılacak problemlerde o grubun kararlaştırdığı kurallara uygun bir yaptırım uygulanır.

Okulda bu tür problem alanlarından biriyle karşılaşan öğrenci, öncelikle AÇÖM’ün toplanmasını talep eder. Toplantıyı talep eden öğrenci, çözüm bende gruplarının toplanacağını haber veren ve her grubun kendisi için daha önceden belirlemiş olduğu zil sesini çalar. Problemi yaşayan öğrenci, arkadaşı, çözüm bende grubunun üyeleri ve o gruptan sorumlu öğretmeniyle birlikte öğle teneffüsünde spor salonunda toplanır. Konuyla ilgili öğrencinin, arkadaşının, duruma şahit olan diğer öğrencilerin ve çözüm bende grubu üyelerinin görüşleri dinlenir, çözüm yolları aranır. Toplantı sonunda her grup, AÇÖM formuna günün tarihini, toplantıya katılan öğrencilerin isimlerini, ifadelerini, problemi, çözüm sürecini ve sonucunu yazar. 

1.sınıf öğrencilerimiz, çözüm bende gruplarının olağan genel kurul toplantılarına eğitim-öğretim yılının 2.döneminde gözlemci olarak katılırlar. Her çözüm bende grubu, 1.sınıf öğrencilerine kendi gruplarıyla ilgili bilgi verir. Öğrenciler, çözüm bende gruplarını tanırken aynı zamanda deneyim sahibi olurlar.

AÇÖM, okullarda öğrencilerin akranlarıyla ilişkilerinde yaşanabilecek problemlerde öncelik olarak öğrencilerin sorunu çözüme kavuşturmasını bekler ve çözümden ziyade çözüm sürecine odaklanır.

BENİM SINIFIM, BENİM DUYGULARIM

Duygulara Dayalı Sınıf Kuralları

“Öğrenciler okulda nasıl hissetmek istediklerini temel alarak sınıf kurallarını tasarlayınca, hem kendileri için neyin önemli olduğunu gösteriyorlar hem de bir topluluk olarak birbirlerine karşı yükümlülükleri olduğunu kabul ediyorlar. Bu kurallar söz konusu eğitim-öğretim yılı için olan beklentileri ortaya koyuyor ve öğrencilerin bu beklentileri sahiplenmesine yardımcı oluyor.”

Kaynak: RULER, The Yale Center for Emotional Intelligence, www.therulerapproach.org

Öğrencilerle birlikte öğrenme ve çalışma ortamına ilişkin, onların da geliştirmeye ve uygulamaya istekli olacakları bir kurallar panosu hazırlanır. Bu kurallar panosu, her sınıfta öğrenciler tarafından oluşturulur. Öğrencilerin her gün sınıfta nasıl hissettikleri bu çalışmanın merkezinde yer alır.

Hazırlık aşamasında, pano oluşturulurken sınıf kurallarını kararlaştırma ve tasarlama sürecine öğrenciler öncülük eder. Kuralların amacı ve demokratik sürecin önemi açıklanır.

Öğrenciler üçer veya dörder kişilik gruplara ayrılır. “Her gün sınıfta kendini nasıl hissetmek istiyorsun?” gibi sorulara yanıt verecek sözcükler üzerine beyin fırtınası yapmaları istenir. Gruplardan çıkan sözcükler toplanarak tahtaya yazılır. En çok hangi sözcüklerin önerildiği sınıfça tartışılır ve öğrencilere sınıf kurallarına yansıtmalarını istedikleri sözcükler için ikna edici birer konuşma yapma fırsatı verilir. Öğrenciler en beğendikleri üç kelime için oy verirler. En çok oyu alan beş (ya da daha fazla) kelime sınıf kurallarının temelini oluşturur.

Birtakım önemli duyguları ifade eden sözcükler toplandıktan sonra öğretmen, öğrenciyle birlikte bu duyguları kurallara ve beklentilere dönüştürmeye çalışır. Örneğin, saygının günlük hayatta neye benzeyeceği konusunda net olunmaya özen gösterilir. “Nazik olmak” gibi bir yanıt yerine uygulanmasını izleyebilecekleri ve kendilerini sorumlu hissedebilecekleri somut davranışların tanımlanması sağlanır. Örneğin, sırayla konuşmak, göz teması kurmak, düzgün oturmak vs.

Herkes hata yapabilir. Arkadaşları ve öğretmenleri hata yaptığında, bunları telafi etmelerine yardımcı olmak için öğrenciler, (örneğin özür dilemeyle ilgili) arkadaşları ve öğretmenlerine hatırlatıcı notlar oluşturmaları için teşvik edilir.

Sınıf kuralları panosu yıl boyunca değiştirilmeye ve güncellenmeye açıktır.